Kentsel dönüşüm uygulamalarına hız kazandırmak amacı ile dönüşüm kredilerinde, limit ve faiz desteği artırıldı. Bu yıl Şubat ayında 200 Bin Lira’dan 400 Bin Lira’ya yükseltilen dönüşüm kredisi 600 Bin Lira’ya, 80 Bin Lira’dan 160 Bin Lira’ya yükseltilen güçlendirme kredisi ise 240 Bin Lira’ya çıkartıldı. Buna ilişkin düzenleme Ekim ayında Resmî Gazete de yayımlanan yönetmelikle uygulamaya girdi. Buna göre; konut yapım ve edinme kredileri ile işyeri yapım kredisi 600 Bin Lira, iş yeri edinme kredisi ise 250 Bin Lira oldu. Evini yıkmak yerine güçlendirmek isteyenler için güçlendirme kredisi 240 bin liraya çıktı.
Kredi limitlerinin yanı sıra devletin verdiği faiz desteği de arttı. Faiz desteği oranı güçlendirme ve konut kredilerine aylık 0,50 puan, işyeri kredilerine ise aylık 0,38 puana çıktı. Yani vatandaş aylık yüzde 1,5 oranlı dönüşüm kredisi kullandığında, bunun yüzde 0,50’ sini bakanlık karşılayacaktır.
Faiz destekli konut kredileri için vade en çok 10 yıl, işyeri kredilerinde ise 7 yıl olarak uygulanacak. Kredi alanlar, ödemelerini eşit taksitli ödeyebilecekleri gibi 2 yıl anapara ödemesiz de yapabileceklerdir. (*)
Kredi ve faiz desteği dışında, yapılan kira yardımlarında da artışa gidildi. Kira yardımı 1000 Lira ile 1500 Lira arasında değişiyor. Tüm dönüşüm projelerinde “riskli yapı” şartı aranmadan kredi faiz desteğinin yanı sıra kira desteği verilmesi ile kentsel dönüşümde destek kapsamı genişletilmiş oldu.
Riskli yapılar yenilenirken tapu ve noter gibi harçlardan muaf tutulmakta ve damga vergisi de ödenmemektedir. Evini müteahhite kat karşılığı vermeden kendi dönüştürürse, yüzde 18 yerine yüzde 1 katma değer vergisi ödemek suretiyle önemli bir avantaj elde etmektedir.
Ülke genelinde 6.5 Milyon riskli konut bulunduğu, bugüne kadar 3 Milyon konutun dönüşümünün tamamlandığı belirtiliyor. Bakanlık kentsel dönüşüm için yeni bir program ile bu konuya özel bir önem verdiğini ve uygulamanın hızlanması adına düğmeye basıldığını açıklamaktadır.
24 Ocak depreminden sonra hala Elazığ’da yaşanan sorunların çözümü için kentsel dönüşümün bir fırsat olarak değerlendirilmesi görüşündeyiz. Riskli yapılar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yetkilendirdiği Denetim kuruluşlarına başvuru yapılarak binaların durumunu öğrenmek mümkündür. Tespitler sonrasında bina riskli ise dönüşüm süreci başlıyor. Binanın yıkımı ve tahliyesi sonrasında Bakanlıkla protokol imzalayan bankalara başvuru yapılarak kredi imkanlarına kavuşuluyor.
Kentsel dönüşüm ile getirilen yeni düzenlemelerin ve sağlanan desteklerin önemli bir avantaj yaratması nedeniyle bundan Elazığ’ın en iyi şekilde yararlanmasını arzu ediyoruz.
Kaynakça:
(*) Gülistan Alagöz
