ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da aralarında Çin’in de olduğu ticaret ortaklarına karşılıklı tarifeler kapsamında ek gümrük vergileri getireceğini açıklayarak dünya ekonomisini dizayn etmeye çalışıyor. 185 ülkeye yönelik bu uygulama ile ABD’nin birçok ülkeden ithal edilen mallara yüzde 10 ile 50 arasında değişen tarifeler uygulanacak. Türkiye, Birleşik Krallık, Brezilya, Avusturalya, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Mısır ve Suudi Arabistan’ın aralarında olduğu ülkeler için yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacağı duyuruldu. Türkiye, sadece 11 ülkeye uygulanan yüzde 10 temel tarife ile ağır Trump vergilerine muhatap olmadı.
Trump, bu yeni gümrük vergilerini yürürlüğe sokarak ABD’nin ticaret açığı verdiği ülkelerle olan dış ticaret açığını düşürmeyi hedefliyor. Buna ek olarak yükseltilen bu vergiler sonucunda, başta uzak doğu ülkelerine yatırım yapmış olan Amerikan şirketleri olmak üzere, ABD’ye mal satan üreticilerin ABD’ye gelmelerini, yatırımlarını burada yapmalarını ve böylece ekonomik büyümenin yükseltilmesini bekliyor.
Başta Çin ve Avrupa Birliği olmak üzere birçok ülke ABD’nin gümrük vergisi artırımlarına karşı misilleme yapacaklarını ve Amerikan ihraç mallarına uyguladıkları gümrük vergilerini artıracaklarını açıkladılar. Bu karşılıklı gümrük vergisi artırımları dünyayı tam anlamıyla ticaret savaşlarının içine sokacak gibi duruyor.
ABD’nin bu yeni gümrük vergileri uygulamasının dünya dış ticaretini daraltacak, küresel tedarik zincirlerini sarsacak, üretim merkezlerini değiştirecek ve yatırım planlarının yeniden gözden geçirileceğini gösteriyor. Bunun sonucunda, ABD’nin sadece ithalatı değil, ihracatını da azaltacak. Ülkelerin karşılıklı olarak gümrük vergilerini arttırması ve ek vergileri, ihracatlarının önemli kısmını ABD’ye yapan ülkeler için çok ciddi sıkıntılar yaratacak gibi görünüyor. (1)
Trump yüksek vergilerin bazılarını daha sonra geçici olarak durdursa da 2 Nisan’ da tüm ülkeler için uygulanan yüzde 10’luk temel tarife için farklı bir adım atmadı. İki ülke arasında başlayan, tarife restleşmesi sonucunda ABD’nin Çin’e uygulayacağı gümrük vergisi yüzde 145’e çıkmış oldu. Bu durum, Çin’in yüksek vergiler nedeniyle ABD pazarına satmakta zorlanacağı ürünleri fiyat kırarak üçüncü ülkelere satabileceği sonucunu doğuruyor.
Türkiye’nin yüzde 10’luk vergi grubunda yer almasının olası etkilerini incelediğimizde; Türkiye’nin bu düzenlemeden ilk bakışta avantajlı çıkacak gibi görünüyor. Bu yeni gümrük vergisi oranları yürürlüğe girmeden önce Türkiye ABD’ye çok düşük gümrük vergisi oranlarında ihracat yapıyordu. Bazı mallar için bu oranlar sıfırdı. Bu durumda Türkiye’den ABD’ye yapılacak ihracat ister istemez pahalanacak. Yine de standart oranın üzerine ek bir vergi gelmediği için, Türkiye’nin bu düzenlemeden belli oranda kazançlı çıkacağı söylenebilir. Türkiye’ye özellikle tekstil ürünleri ihracatında rakip olan Çin, Hindistan, İtalya, Pakistan ve Tayvan gibi ülkelere standart oranın üzerinde ek vergi uygulanacak olması Türkiye’ye bir avantaj yaratacak. (2)
Ek gümrük vergileri yüzünden ABD’nin Türkiye’den mal almayı tercih edeceği ve bunun da Türkiye’de üretim için birçok ülkeden yatırımcının gelebileceğini gösteriyor. Bu nedenle Türkiye alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkabilir.
Kaynakça :
(1) tingturkiye.com
(2) mahfiegilmez.com
