Finansal risk, para veya değerli varlıkların alım ve satım süreçlerinde kayba veya kazanca uğrama olasılığı olarak tanımlanabilir. Herhangi bir finansal işlemde risk oldukça yaygındır. Başka bir deyişle, birçok finansal hizmet veya işlem doğası gereği kayıp ve kazanç riskini taşır.
Risk, kazanç elde etmek amacıyla farklı seviyelerde üstlenilen bir unsur olarak karşımıza çıkar. Gelişen ticaret ilişkileri içinde risk de çeşitli boyutlarda ortaya çıkmaktadır. Teorik olarak risk, beklenen değer ile gerçekleşen değer arasındaki sapmaları kapsasa da çoğu zaman olumsuz (aleyhte) sapmalarla ilişkilendirilir. Günlük yaşamda dahi risk kavramı, örneğin deprem bölgesinde yaşamak gibi, hayatın her alanında karşımıza çıkar.
Finansal piyasalarda risk iştahı, yatırımcıların risk alma isteklerini gösteren bir ölçüt olarak kullanılır. REKS endeksi, yatırımcıların risk alma eğilimlerini ölçen ve dinamik yapıda oluşturulmuş bir endekstir. Endeksin hesaplanmasında, pay senetleri ve pay senedine yatırım yapan yatırım şemsiye fonlarına ait veriler dikkate alınır.
İlgili yıl için güncel gelişmeler doğrultusunda oluşturulan finansal verilerle eşik değerler hesaplanır. Bu hesaplamalarda, “dolar kuru”, “işsizlik oranı”, “dolar cinsinden kişi başı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) büyüme oranı” ve “TL cinsinden ortalama portföy değerleri” gibi faktörler kullanılır.
VIX Volatilite Endeksi, dünya genelinde izlenen ve piyasalardaki korku seviyesini ölçen bir endekstir. ABD’nin S&P 500 hisse opsiyon fiyatlarına dayanarak, beklenen piyasa volatilitesini hesaplar. Yatırım fonlarında riskler, yatırımcılara daha sağlıklı bilgi verebilmek adına 1 ile 7 arasında puanlanır. Bu puanlama, fonun oynaklığına (volatilite) göre yapılır; 1 en düşük riski, 7 ise en yüksek riski ifade eder.
Temel yatırım riskleri arasında piyasa riski, karşı taraf riski, likidite riski, fiyat riski, kaldıraç riski, operasyonel riskler, yoğunlaşma riski, korelasyon riski, teminat riski, faiz oranı riski, kur riski, ortaklık payı riski, kar payı riski, emtiaya dayalı türev araçlar riski, yasal riskler, itibar riski, baz riski, etik riski ve yapılandırılmış yatırım araçları riskleri bulunmaktadır.
Altın ons riski ABD başkanlık seçimlerinden etkilenirken, doların riski ABD faiz kararlarına bağlıdır. BIST hisse senetlerinin riski sıkılaşma politikalarıyla şekillenirken, mevduat oranlarının riski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin gecikmesine bağlıdır. Tahvil ve bono getirileri de faiz oranlarındaki düşüş beklentilerine göre değişiklik gösterebilir.
BIST 9. ay bilançoları, 6. ay bilançolarına kıyasla daha olumlu olabilir. Enflasyonun düşmesiyle birlikte gösterge faiz oranı %50 seviyelerinde kalmayacak ve hizmet sektörü enflasyonu kış sezonu nedeniyle esneyecektir. Getiri ve götürü riski yüksek olan BIST hisseleri için kısa vadede bu beklentilere göre alım yapılabilir.
Hayırlı haftalar dilerim...
