Gazeteniz TURAN, ülke ve Elazığ gündeminin üst sıralarını meşgul eden konut kiralarında 2 yıldır devam eden yüzde 25’lik artış sınırının devam edip etmeyeceği, 1 Temmuz sonrasında konut kiralarında yüzde 25 zam sınırı kalkınca neye göre artış yapabilecek, zam sınırının kalkması durumunda neye göre artış yapılacağı ve daha birçok önemli konuyu siz değerli okurları için araştırdı.
Elazığ Barosu Avukatı Murat ERDOĞAN, konut kira zammının 1 Temmuz sonrasında yasa devreden çıkacağı için eskisi gibi yıllık enflasyon ortalamasına (TÜFE) göre belirleneceğini, buna göre Türk Borçlar Kanunu (TBK) gereği eski düzenleme olan 12 aylık enflasyon ortalamasına göre kira zammı yapılacağını belirterek, şunları söyledi: ‘’Sözleşme devam ettikçe kira bedeline her yeni yıl için TÜİK 'in (Türkiye İstatistik Kurumu) artış ayına denk gelen Yıllık Değişim (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına göre Değişim) TÜFE endeksi oranında zam yapılacaktır. Müteakip yıllarda aylık kira bedeli artışı, aynı yolla belirlenecektir. Kiracı, hiçbir ihbar ve/veya ihtara gerek kalmaksızın her yıl söz konusu kira artış uygulamasını kabul etmiş olacaktır.
Türk Borçlar Kanunu’na 8 Haziran 2022’de eklenen geçici madde ile konut kiralarına yüzde 25 kira artış zam sınırı getirildi. Bu sınırlama 1 Temmuz 2024’e kadar uzatıldı. Bu düzenleme kapsamında konut kira artış oranının tavanı yüzde 25’le sınırlandırılmıştı. Şimşek, yeni düzenleme yapılmayacağını açıkladığı için 1 Temmuz’dan sonra konut kiralarındaki yüzde 25 zam sınırlaması yasası ortadan kalkacak.’’
1 TEMMUZ SONRASI KİRA ARTIŞI NASIL DÜZENLENECEK?
‘’Konut kira zammında eskiye dönülecek. Borçlar Kanunu’nun 344. madde uyarınca 12 aylık enflasyon ortalaması hesabına göre yapılacak. 2 Temmuz sonrası artık konutlarda kira zammı enflasyon ortalamasına yani, her ay TÜİK tarafından açıklanan bültende yer alan oran baz alınarak 12 aylık TÜFE ortalamasına göre yapılacak. Örneğin Yüzde 25 sınırı olmasaydı mayıs kira oranı nasıl belirlenecekti sorusuna bakacak olursak; 3 Mayıs’ta nisan ayı enflasyon rakamları açıklanmıştı. Nisan ve önceki 11 ayın eklenmesi ile çıkan sonuç 12’ye bölünüyor ve yıllık ortalama enflasyon belirleniyordu. Bu oran geçen ay yüzde 59.64 olmuştu. Eğer kirada yüzde 25 zam sınırı olmasaydı geçen ay kira sözleşmesi yenileyecek ev sahipleri, kiraya en fazla yüzde 59.64 oranında zam yapabilecekti. Kirada yüzde 25 zam sınırı iki yıldır uygulanıyor. 1 Temmuz 2024 tarihinde birçok sözleşmenin 4. veya 5. yıllarının devreye gireceğini söyleyebiliriz. Kira tespit davası açmak için 5 kira döneminin dolmuş olması şart. Bu noktada 2 Temmuz 2024’te zaten konut kirasına ev sahipleri TÜFE oranında zam yapacak. Bu yasa nedeniyle yaşadıkları kayıpları bir miktar telafi edilecek. Kira kontratı beş yılını dolduranlar kiracıları ile anlaşamazlarsa kira tespit davası açma yoluna gidebilecekler. 5 yılı doldurmayanlar için ise her zaman kira uyarlaması davası açma yoluna gidilebilir.’’
KİRA DAVASI NASIL AÇILACAK?
‘’Kira davaları 1 Eylül 2023 itibariyle zorunlu arabuluculuk kapsamına alındı. İlamsız icra yoluyla tahliye hariç kiralananın tahliyesi, kira bedelinin tespiti, kira uyarlama davaları, kiracı ve kiralayan (mal sahibi) arasındaki her türlü alacak ve tazminat talebine ilişkin uyuşmazlıklarda dava açmayı düşünen ev sahipleri önce zorunlu dava şartı olarak arabulucuya gidecekler. Arabulucuda anlaşma sağlanamazsa mahkemede kira tespit davası açabilecekler.’’