Elazığ Baskilliler Derneği Başkanı Aygün Çam, Elazığ’ın halk kültürünün eşsiz ve çok katmanlı yapısını vurguladı. Çam, “Elazığ ili, İslamiyet öncesi ve sonrası Türk kültürünün izlerini taşıyan, yaklaşık 800-1000 yıllık bir geçmişe sahip kadim bir kültürü barındırmaktadır. Bu kültür, hala canlı bir şekilde yaşanmakta ve korunmaktadır” dedi.
Çam, Fırat Nehri’nin Elazığ’a tarih boyunca birçok medeniyetin hayat bulduğu stratejik bir bölge kazandırdığını belirterek, şunları kaydetti: “Fırat Nehri’nin çevresi, yüzyıllar boyunca çeşitli toplumlar, uluslar ve devletler için bir yaşam alanı olmuştur. Özellikle Orta Asya'dan gerçekleşen göçlerle, 10. yüzyıldan itibaren Elazığ ve çevresi bir Türk yurdu haline gelmeye başlamıştır. Fırat Nehri kıyısına ve Harput civarına yerleşen Türkmen boyları, bu bölgenin kültürel dokusunu oluşturmuştur.”
DERİN KÖKLERİ OLAN TARİHİ VE KÜLTÜREL BİRİKİM
Çam, Türk fetihleri sonrasında bu topraklarda kökleşmenin derinleştiğini ifade ederek, “Hacı Hasan Baba, Abdülvahap Gazi, Harput’ta medfun olan Fetih Ahmet Baba gibi önemli şahsiyetler, bu kökleşmenin öncüleri olmuşlardır. Hoca Ahmet Yesevi dergahından göç eden Anadolu erenleri ve kolonizatör dervişler, Türk-İslam sentezini bu topraklarda işlemeye başlamış ve bu, Elazığ halk kültürüne zengin bir kimlik kazandırmıştır” dedi.
ORTA ASYA’DAN ELAZIĞ’A UZANAN İNANÇLAR
Elazığ halk kültürünün İslamiyet öncesi ve sonrası Türk kültürüyle şekillendiğini belirten Çam, kültürün bir kısmının Şamanizm etkisiyle oluştuğunu ifade etti. “Orta Asya’ya kadar uzanan birçok inanış Elazığ halk kültüründe yer bulmuştur. Ölüm, doğum, düğün gibi hayata dair inanışlar, Orta Asya’daki uygulamalarla büyük benzerlik taşır. Hatta bazı inançlar doğrudan Şamanizm ile bağlantılıdır” dedi.
GENİŞ KAPSAMLI ARAŞTIRILMALI
Elazığ halk inanışlarının zengin bir geçmişe dayandığını ve bu inanışların derinlemesine incelenmesi gerektiğini söyleyen Çam, “Üzerlik, mezar taşları, ay tutulması, nazar, Hıdırellez, Nevruz gibi birçok inanç, Orta Asya ve Şamanizm ile bağlantılıdır. Bu inanışlar, Fırat Nehri çevresindeki yerleşimlerde özellikle yoğun bir şekilde yaşatılmaktadır. Baskil, Keban, Ağın ilçeleri ve Harput çevresindeki köylerde bu inanışların izleri halen sürmektedir” diye konuştu.
Bu yıl yayımladıkları "Orta Asya’dan Elazığ’a Uzanan Halk İnanışları" adlı kitabın önemine dikkat çeken Çam, kitap kapsamında 100’den fazla köyün incelendiğini ve Fırat Nehri bölgesindeki Şamanizm izlerinin daha belirgin olduğunu vurguladı. Çam, bu kültürel zenginliğin teolojik ve sosyolojik yönlerden geniş çaplı araştırmalarla ele alınması gerektiğini belirterek, Elazığ’ın halk kültürünün gelecek nesillere aktarılmasının önemine değindi.