İzzet TUMAY- Tespih, asırlar boyunca dilden dile, gönülden gönüle aktarılan dualarda önemli bir kültür mirası öğesi olarak her zaman yer aldı. İslâm-Türk medeniyetinde tespih, kültür motifi ve dua aracı olarak önemli bir kilometre taşı olma hüviyetine sahip. Elazığ Gazi Caddesi üzerinde bulunan Onurlar Pasajı’nda abisi Semih DİNÇER ile birlikte el emeği göz nuru ile ürettikleri tespihleri vatandaşların beğenisine sunan tespih ustası Yunus Emre Dinçer, tespihçilikte ustalığın çok önemli bir ayrıntı olduğunu belirterek, ‘’Yapılan her tespih o tespih yapan ustanın becerisinin izlerini taşır’’ dedi.
DİNÇER ile, son günlerde kullanım oranı her geçen gün artan tespih üzerine konuştuk. Özellikle Kehribar Osmanlı sıkma türü tespihlerin son zamanların en popüler tespih çeşidi olduğunu belirterek, Tespihin, asırlar boyunca dilden dile, gönülden gönüle aktarılan dualarda önemli bir kültür mirası öğesi olarak her zaman yer aldığını ifade ederek, İslâm-Türk medeniyetinde Tespihin, kültür motifi ve dua aracı olarak önemli bir kilometre taşı olma hüviyetine sahip olduğunu belirtti.
Nailbey mahallesinde bulunan atölyesinde tespih üretimi yapan, tespih ile ilgili önemli ayrıntıları TURAN Gazetesi okurlarına anlatan DİNÇER, ‘’Tespih; Osmanlı döneminden günümüze kadar gelen kültür ve sanat ürünü. Özellikle Elazığ’da bu sanata çok büyük bir ilgi var. En basit örneği ile; Elazığ’da her erkeğin mutlaka cebinde bir tespihi bulunmaktadır. Bunun yanında tespih sadece ceplerde değil evlerde seccadelerin üzerinde de yer almaktadır. Tespih yapan kişinin sanatını icra ederken gönlünü ve sevgisini de işine katması gerekir. Tespih malzemesi kütleler veya obje halinde doğal malzemelerin özel kesim makinelerinde tane boyutuna göre kesilerek, torna işlemi dediğimiz işlemden geçirilmektedir. Bu işlemlerin sonunda bu objeler birer doğal tanelere dönüşmektedir.
‘’KADINLARIN DA İLGİSİ ÇOK FAZLA’’
Tespih türleri içinde en fazla tercih edilenler; Sıkma kehribar (Osmanlı yeni sıkma, toz sıkma), ahşap (kuka, palmiye, yılan, gül, abanoz ağacı), Bunun yanında Elazığ dışında yaşayan bazı kadın müşterilerimizin de tespihe olan ilgisi büyük. Bu kadınlar genelde doğal taşlardan yapılan tespihleri tercih ediyor.
DİZİLERİN VAZGEÇİLMEZ BİR OBJESİ HALİNE GELDİ!
DİNÇER, Tespihin günümüzde yayımlanan ve reyting oranı yüksek olan dizilerde kullanıldığını, tespihin önemli dizilerin başrol oyuncularının vazgeçilmezi haline geldiği söyledi. Tespih yapımında cam, değerli taşlar, kehribar, katalin, yılan ağacı, kuka, narcıl, öd gibi birbirinden kıymetli malzemeleri kullandığını belirten DİNÇER, her bir tespihin, ustasından izler taşıdığını belirterek, “Tespihler, kamçıları, kordonları, imameleri, durakları, taneleri ve nişaneleriyle ustasından izlerini ve kabiliyetini taşır” diye konuştu.
17 YILDIR BİRBİRİNDEN DEĞERLİ TESBİHLER ÜRETİYOR…
17 yıldır tespih sanatına büyük ilgi duyduğunu ve tespih yapmaya küçük yaşlarda Elazığ’da başladığını belirten tespih ustası Dinçer, mesleği süresince yaptığı tespihlerin büyük ilgi gördüğünü ve önemli isimlere tespih yaptığını söyledi.
‘’DAMLA KEHRİBARIN SAĞLIĞA FAYDASI ÇOK!’’
Özellikle damla kehribar olarak nitelendirilen tespih çeşidinin sağlığa önemli faydaları olduğunu belirten DİNÇER, guatr başta olmak üzere birçok hastalığa faydalı olduğunu belirtti. Tespihin bir kültür olduğunu, günümüzde tespih ustalığının unutulmak üzere iken bir anda insanların ilgisinin artmasıyla birlikte yeniden sanatın canlandığını da sözlerine ekleyen DİNÇER, en çok ilgi gören tespih çeşidinin ise Kehribar olduğunu belirterek, sözlerine şöyle devam etti: ‘’Kehribar; uzun sürede oluşan bir fosil. Daha çok Baltık ülkelerinde büyük çam ağaçlarının ürettiği sıvıdan meydana geliyor. Çam ağaçlarının sıvıları yere damla damla dökülüyor. Uzun yıllar geçtikten sonra o damlalar kehribar oluyor. Araştırmacılar, kehribarın oluşumunda binlerce yıldan bahsediyor. Kehribarın kendine özgü çok güzel bir kokusu var.’’ Açıklamasında bulundu.
