Buğday üreticileri hasada başlamasının ardından beklenen alım fiyatları geçtiğimiz günlerde sessiz sedasız duyuruldu. TMO, ton başına makarnalık buğdayda 10 bin lira, ekmeklik buğdayda 9 bin 250 lira fiyat açıkladı. Açıklanan fiyata tepki gösteren üreticiler, “Çiftçinin buğday üretmesi istenmiyor” şeklinde değerlendirdi.
Çiftçinin endişeyle beklediği buğday alım fiyatları hüsrana uğrattı. Geçmiş yıllarda buğday alım fiyatını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN açıklarken, bu yıl fiyatların düşük olması nedeniyle sessiz sedasız sosyal medya üzerinden açıklama yapıldı.
Ekmeklik Buğday için ton başına 9 bin 250 TL ve makarnalık buğday için 10 bin TL fiyat belirleyen TMO, arpa fiyatını ton başına 7 bin 250 TL olarak belirledi.
Hububatta destekleme primi ise buğday için ton başına bin 750 TL ve arpa için 750 TL olarak duyuruldu. Böylece, destekleme primi sonrası fiyatlar ekmeklik buğdayda 11 bin TL, makarnalık buğdayda 11 bin 750 TL ve arpada 8 bin TL'ye kadar çıkabilecek.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim YUMAKLI’nın buğday taban fiyatı için beklenen 15 lirayı yüksek bulduğu iddia edilmişti.
Birçok temel gıdanın hammaddesi olması nedeniyle stratejik öneme sahip olan buğdayda son yıllarda kriz yaşanmaya başladı. Üretim maliyetinin altında kalan alım fiyatlarının yanı sıra üreticiyi desteklemek yerine ithalata milyonlarca dolar harcandı. Bu durum, üreticilerin buğday üretiminden uzaklaşmasına neden oldu.
MALİYETLER ARTTI
Üreticiler, maliyetlerini karşılayacak ve yaşamlarını sürdürebilecek kadar kar elde edebilecekleri bir alım fiyatının açıklanmasını istiyor. Buğday maliyetlerindeki artışın temel nedeni, girdi maliyetlerindeki artışlar oldu. Özellikle ithal edilen kimyasal gübrelerin dolar kurundaki değişimler nedeniyle fiyatları aşırı yükseldi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) verilerine göre buğday üretiminde kullanılan zirai ilaçların maliyeti geçen yıla göre yüzde 52 oranında arttı. Çiftçilerin buğday tohumunu attığı günden hasada kadar yapacağı harcamalar dikkate alınarak yapılan maliyet hesabında, kuru şartlarda üretimi yapılan buğdayın ortalama maliyeti geçen yıla göre yüzde 62 oranında artarak kilogram başına 10 lira 87 kuruşa ulaştı.
ÜRETİM KAYBI BEKLENİYOR
Bu yıl üretimde kayıp bekleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), hububatta bu yıl toplam üretimin geçen yıla göre yüzde 5,4 oranında azalmasını öngörüyor. Hububat içerisinde üretimin, arpada yüzde 8,7, mısırda yüzde 5,6, buğdayda yüzde 4,5 oranında gerilemesi bekleniyor. Üretimdeki gerilemede kuraklık kaynaklı rekolte kaybının etkili olacağı tahmin ediliyor.
Son 10 yılda buğday ekim alanları yüzde 13,7 oranında daraldı. Ekim alanlarındaki gerileme, çiftçinin buğday üretiminden uzaklaştığını gösteriyor.
