Son yıllarda Elazığ’ın entelektüel çevrelerinin sıkça dile getirdiği bir proje var: Elazığ’da Türkiye – Azerbaycan Ortak Üniversitesinin kurulması. Bu üniversiteye Sovyet zulmünden kaçıp Elazığ’da yaşamış Azerbaycanlı Şair Elmas YILDIRIM adını verenler de var, Büyük Hazar’dan küçük Hazar’a selam olsun diye Hazar Üniversitesi diyenler de var… (*)
Elazığ’a şüphesiz ikinci bir üniversite yakışır. Elazığ’ın tarihi, sosyolojik yapısı, entelektüel geçmişi, Türk Dünyası’na olan ilgisi sebebiyle Türkiye – Azerbaycan Ortak Üniversitesini hak ettiğini gururla ifade etmek mümkündür. Elazığ’ın nüfus büyüklüğü, hinterlandının genişliği, ulaşım şartları, mevcut ve potansiyel ekonomik imkânları, sosyal ortamı yeni bir üniversite için uygun ve yeterlidir. Önemli olan yeni üniversitenin özgün bir yapıda ve seçkin alanlarda kurulması, sürdürülebilir finansman şartlarına sahip olmasıdır. Yani ikinci üniversitemiz farklı olmak durumundadır.
“BİR KAMPÜSÜ BAKÜ’DE, DİĞERİ ELAZIĞ’DA OLAN TÜRKİYE-AZERBAYCAN ORTAK ÜNİVERSİTESİ”
Dergimizin bir önceki sayısında Elazığ’da kurulacak ikinci üniversitenin sağlık alanında ihtisaslaşmış olmasını öngörmüştük. Yeni önerimiz ile bu üniversiteye yeni ve farklı bir kimlik kazandırmaya çalışmaktayız. İkinci üniversitemizin bir kampüsü Bakü’de, diğeri Elazığ’da olan Türkiye – Azerbaycan Ortak Üniversitesi olması önerilmektedir.
Bilindiği gibi iki ülke arasındaki ortak üniversiteler, uluslararası anlaşmalarla kurulabilmektedir. Türk Dünyası’nda Türkiye’nin öncülüğü ile kurulan iki üniversite vardır. Bunlardan birincisi Kazakistan’ın Türkistan (Yesi) şehrinde 1 Mayıs 1992’de iki ülke arasında imzalanan İş birliği Anlaşması, 28 Eylül 1992’de imzalanan Mutabakat Zaptı ile kurulan ve 1993 – 1994 öğretim yılında hizmete açılan Türkiye – Kazakistan Uluslararası Ahmet Yesevi Üniversitesi’dir. İkinci üniversite ise Kırgızistan – Türkiye Manas Üniversitesi’dir. 30 Eylül 1995 tarihinde İzmir’de imzalanan anlaşmayla Bişkek’te kurulan Manas Üniversitesi 1997- 1998 öğretim yılında hizmete başlamıştır. Her iki üniversite de benzer yapılanma içindedir. Türkiye ve karşı taraftan seçilen mütevelli heyet üyeleri ve eş rektörler tarafından yönetilmektedir.
“ELAZIĞ’DA KURULACAK BİR ORTAK ÜNİVERSİTE İÇİN İKİ ÜLKENİN ORTAK İRADESİ GEREKLİDİR…”
Görüldüğü gibi bir ortak üniversite iki ülkenin mutabakatı ve ortak yönetim modeli ile yönetilmektedir. Yani Elazığ’da kurulacak bir ortak üniversite için iki ülkenin Türkiye ve Azerbaycan’ın ortak iradesi gereklidir. Bu bakımdan Elazığ entelektüellerinin bu yöndeki çabalarını Türkiye ve Azerbaycan makamları nezdinde ve aynı anda yoğunlaştırmak durumundadır.
Bu noktada önemli bir ayrıntı bizi bir detaya yönlendirmektedir. Türkiye’nin Türk Dünyası ile iş birliğinin önemli iki ocağı olan Ahmet Yesevi ve Manas Üniversiteleri muhatap ülkelerde (Kazakistan ve Kırgızistan) kurulmuştur. Yani bu açıdan baktığımızda Türkiye – Azerbaycan ortak üniversitesinin kuruluş yerinin Azerbaycan olması beklenmektedir. Nitekim bugüne kadar yapılan görüşmelerde üniversitenin Bakü veya Gence’de kurulması gündeme gelmiştir. Kuruluş yerinin Türkiye’ye ve Elazığ’a taşınması şüphesiz mümkün ve uygun olmakla beraber, yoğun ve etkili diplomatik ve tanıtım çabaları gerektirdiği açıktır. Bu konuda öncelikle Azerbaycan makamlarının ikna edilmesi lüzumludur. Elazığ’ın tarihi, kültürel ve entelektüel birikiminin, Türk Dünyası’na olan ilgisinin, akademik ortamının yeterliliğinin tanıtımı yapılmalıdır.
“ÜNİVERSİTE’NİN AZERBAYCAN’DA KURULMASI HALİNDE 2. KAMPÜSÜN ELAZIĞ’DA KURULMASI”
Türkiye – Azerbaycan Üniversite’sinin Azerbaycan’da kurulmasının kararlaştırılması halinde bu üniversitenin ikinci kampüsünün Elazığ’da kurulması da şehrimiz için çok önemli bir kazanç olacaktır. Elazığ Türk Dünyası’ndan gelen öğretim üyeleri ve öğrenciler ile Türk Dünyası’nın tanınmış bir şehri, birçok etkinliğin merkezi haline gelebilecektir.
Türkiye – Azerbaycan Ortak Üniversitesi’nin modelinin Manas ve Ahmet Yesevi Üniversitelerinden yönetim yapısı ve iki kampüslü olmasıyla farklılaşması öngörülmektedir. Her iki üniversitenin kuruluşunda katkısı ve Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin 7 yıl süreyle Mütevelli Heyeti’nde bulunmuş birisi olarak; yeni üniversitenin amacı doğrultusunda etkin, verimli faaliyet göstermesi yönünde yapısal ve akademik önerilerimin olması doğaldır. Ancak bu yöndeki görüşlerimi ortak üniversitemizin kuruluşu kararının alınmasından sonra belirtmenin doğru olacağını düşünüyorum.
Bu yazımızda Türkiye – Azerbaycan Ortak Üniversitesi’nin iki kampüslü yapısı hakkındaki önerilerimi sunmak istiyorum.
Türkiye – Azerbaycan Ortak Üniversitesi’nin merkez kampüsü Bakü’de olmakla beraber, Elazığ kampüsü bir eş rektör tarafından yönetilecektir. Üniversitenin Mütevelli Heyet başkanı Türkiye tarafından atanacaktır. Her iki ülke eşit sayıda Mütevelli Heyet üyesi tarafından temsil edilecektir.
“ÜNİVERSİTE’NİN ELAZIĞ KAMPÜSÜ’NÜ OLUŞTURACAK AKADEMİK BİRİMLER…”
Üniversitenin Elazığ kampüsü ise aşağıdaki akademik birimlerden kurulacaktır.
Tıp Fakültesi
Diş Hekimliği Fakültesi
Eczacılık Fakültesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hemşirelik
Ebelik
Konuşma Terapisi
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Sosyal Hizmet
Ergoterapi
Beslenme ve Diyetetik
Çocuk Gelişimi
Odiyoloji
Sağlık Yönetimi
Ortez ve Protez
Psikoloji
Türk Dünyası Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Türk Dünyası Araştırmaları Merkezi
“ELAZIĞ’DA KURULACAK BU ORTAMLA ŞEHRİMİZ TÜRKLÜĞÜN KALBİ OLARAK GELİŞECEKTİR.”
Elazığ kampüsünde eğitim dili Türkiye Türkçesi olacaktır. Bu sebeple Türk Dünyası’ndan gelen öğrenciler bir yıl Türkiye Türkçesi hazırlık eğitimi alacaklardır.
Öğrenci seçimi Türk Dünyası’nın önemli merkezlerinde yapılacak özel sınavlarla gerçekleştirilecektir
Bu modele göre Elazığ, Türk Dünyasının sağlık merkezi olacaktır. Türk Dünyasının hekimleri, sağlık personeli Elazığ’da yetiştirilirken aynı zamanda üst düzeyde geliştirilecek sağlık altyapısı ve kurulacak Tıp Fakültesi Hastanesi ile şifa dağıtacaktır. Şüphesiz Elazığ’da kurulacak bu ortam, kültürel alışverişi üst düzeye çıkaracak ve şehrimiz Türklüğün kalbi olarak gelişecektir.
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü’nde ise Türk Dünyası ile ilgili konularda entegre multidisipliner lisansüstü eğitim verilirken, Türklük için gelecek stratejileri de hazırlamış olacaktır.
Türk Dünyası Araştırmaları Merkezi’nde ise ortak Türklük bilinci kültürü ve stratejisi yaratmak üzere araştırmalar yapılacaktır.
Türkiye – Azerbaycan Ortak Üniversitesi’nin Elazığ’da yaratacağı bir diğer değer de ekonomi olacaktır. Özellikle geliştirilecek “Sağlık Turizmi”nin ekonomik getirisi, sağlayacağı katma değer ve her seviyede istihdamı vurgulamayı gerekli buluyorum.
--------------------------------------------------------------
*(Elazığ Külür ve Tanıtma Vakfı Dergisi)