“Kıbrıs” deyince, hayâl meyâl de olsa çocukluğumda babamın elimden tutarak Elazığ Gazi Caddesi’nde “MAKARİOS’u tel’in” (lanetlemek) Mitingi’ne götürdüğü o günü hatırlarım…
Millî Bayramlarımıza büyük önem verdiğimiz, esnafın dükkânlarını ay-yıldızlı bayraklarımızla süslediği, 23 Nisan ile 19 Mayıs Bayramı gibi Cumhuriyet ile Zafer Bayramı’nın da büyük millî coşkuyla kutlandığı, çocuklar ve gençlerin büyükleriyle birlikte Gazi Caddesi’nin kaldırımlarını tıklım tıklım doldurduğu günlerdi…
“MAKARİOS’u tel’in” Mitingi’nde özellikle millî duyguların doruk noktasına ulaştığı, izdihâm yaşanan Gazi Caddesi’nin bayram törenlerindeki görüntüsünden çok daha farklı olduğu hemen hissediliyordu.
Kaldırımlar gibi cadde de dolu, insanlar öfkelerini dile getiriyor; “Kahrolsun MAKARİOS!” ve “Kıbrıs Türk’tür, Türk Kalacak!” sloganlarıyla inleyen Gazi Caddesi’nde ateşe verilen “MAKARİOS Maketi”nin tutuşup alev alev yanmasıyla birlikte kalabalıktan yükselen uğultu kulakları sağır edecek bir seviyeye çıkıyordu.
Megafonla yapılan ve sık sık atılan sloganlarla kesilen konuşmalar, Kıbrıs’ta uğranılan saldırılara karşı soydaşlarımıza sâhip çıkabilmenin, Elazığ çapında da olsa millî birlik ve beraberliği sağlayabilmenin tezahürüyle, toplumun kendi çabasıyla ortaya koyduğu kararlılığın göstergesiydi…
***
Aradan aylar geçmiş, Gazi Caddesi’ndeki yazlık Çiçek Sineması’nda gösterime giren siyah-beyaz bir film, halkın yoğun talebi sonucu her gece kapalı gişe oynar olmuştu…
Pilot Yüzbaşı Cengiz TOPEL’in; 1964 Yılı Ağustos Ayı’nda Türkleri, Yunanistan’a ilhak etmeye çalıştıkları Kıbrıs’tan çıkarmak için saldırı ve tehditlerini sürdüren Rumlara karşı uyarı uçuşu yaparken, yerden açılan ateş sonucu jetinin isâbet alması üzerine paraşütle atlayıp kurtulmasına rağmen, esir düştüğü Rum Çeteciler tarafından işkenceyle şehit edilişi, büyük bir merakla ve ibretle seyrettiğimiz film kareleriyle hafızamıza kazınmıştı âdeta!..
Cengiz TOPEL denildiğinde, hâlâ hatırlarım Çiçek Sineması’nda izlediğimiz siyah- beyaz o filmi…
***
21 Aralık 1963 günü başlayan ve şiddetlenerek devam eden Rum saldırıları sonrasında güvenlikten uzak Türk Mahalleleri ile Türk Köyleri hızla boşaltılmaya çalışılsa da, birçok Türk gibi 24 Aralık 1963 Tarihi’nde Kıbrıs’ta görevli Türk Alayı Doktoru Elazığlı Binbaşı Nihat İLHAN’ın, Lefkoşa’nın “Kumsal” bölgesindeki evine yapılan baskınla eşi Mürüvvet İLHAN ile çocukları 6 aylık Hakan, Kutsi (4) ve Murat (6) İLHAN, sığındıkları banyo küvetinde Rum çeteciler tarafından onlarca kurşun sıkılarak hunharca şehit edilmişlerdi…
Kıbrıs’ta önemli bir dönüm noktası olan ve tarihe “Kumsal Katliamı” olarak geçen Şehit İLHANLAR’ın uğradığı vahşet tüm dünyada geniş bir yankı bulmuş, Türk Milleti ve Devleti üzerinde özellikle de Elazığ Halkı arasında büyük bir üzüntü uyandırmıştı...
***
24 Aralık 1963’te Kıbrıs’ta şehit edildikten 4 gün sonra 28 Aralık’ta adadan kalkan uçakla doğrudan Elazığ’a getirilen ve Elazığ Havaalanı’nda binlerce Elazığlı’nın gözyaşları arasında karşılanan Şehit İLHANLAR’ın Türk Bayrağı’na sarılı cenazeleri, Elazığ’da Öğretmenevi karşısındaki alanda yapılan törende, bir üsteğmenin konuşmasından sonra şimdi “Şehit İLHANLAR” ismini taşıyan caddedeki evlerine getirilmiş, Elazığ Halkı’nın katil Rum Çeteleri’ni tel’in eden sloganlarıyla ve coşkun gösterileriyle birlikte şehitleri bağrına basışıyla, bir kez daha Elazığ’dan tüm dünyaya gerekli mesaj verilmişti.
Şehit İLHANLAR memleketleri Elazığ’da ailece Merkez İcadiye Mahallesi Şehitliği’ne defnedilmişlerdi…
Katliamın yapıldığı Kıbrıs Lefkoşa'daki ev daha sonra ‘’Barbarlık Müzesi’’ ismiyle 1 Ocak 1996 tarihinde ziyaretçilerin hizmetine açıldı…
***
20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Adası’ndaki soydaşlarımız başta olmak üzere ülkemizin güney kıyıları ile Akdeniz’deki güvenliğini sağlayabilmek amacıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin aldığı karar doğrultusunda Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Kıbrıs Barış Harekâtı’yla Kuzey Kıbrıs Türk tarafının sınırları çizildi.
Yıllar önce Elazığ’da Gazi Caddesi’nde düzenlenen “Makarios’u tel’in” Mitingi’ne çocuk olarak şahit olan Elazığlılar’ın birçoğu, asker olarak Kıbrıs’ta Şehit ya da gazi olanların arasında veya o millî bilinçle harekâtın başlatıldığı ilk gün Elazığ İzzetpaşa Camii önünde uzun kuyruklar oluşturarak kendilerinin de ısrarla askere alınarak Kıbrıs’a gönderilmesini isteyen gençlerdi…
***
Kuzey Kıbrıs Türk tarafında kurulan Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin aldığı karar sonucunda 15 Kasım 1983 Tarihi’nde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ilân edildi.
İlk Cumhurbaşkanı Rauf DENKTAŞ’a Kıbrıs’a harcadığı bir ömür boyu süren unutulmaz mücâdele göz önüne alınarak “2003 Yılı Türk Dünyası” Ödülü verildi. Elazığ’dan MANAS Kültür Evi öncülüğünde Fırat Üniversitesi’nin hazırladığı yönerge sonucu belirlenen ödül, dönemin yerel günışığı Gazetesi tarafından hazırlanan onlarca Elazığlı Yazar’ın makalelerinin yer aldığı 10 Aralık 2003 Tarihli Kıbrıs Özel Sayısı’yla birlikte Elazığ’dan giden bir heyet aracılığıyla 25 Şubat 2004 Tarihi’nde Kıbrıs’ta Cumhurbaşkanı Rauf DENKTAŞ’a bizzat takdim edildi.
Annan Plânı’nın uygulanmaya çalışıldığı ve Kıbrıs üzerinde oynanan oyunların yoğunlaştığı o günkü ortamda, kararlı mücadelesine devam eden ve bu nedenle Elazığ’a gelemeyen vefâlı DENKTAŞ, dışlanmaya çalışıldığı bir ortamda kendisini sahiplenen Elazığ’a daha sonra Şehit İLHANLAR’ı anma törenine katılmak üzere ve özellikle teşrif etmişti…
***
Aradan geçen 59 yıllık süreçte günümüze gelinceye kadar, İsimleri Elazığ Şehit İLHANLAR Caddesi’nde yaşatılan şehitlerimiz için 24 Aralık 2008 Tarihi’nde adı geçen caddede Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf DENKTAŞ ile birlikte Kıbrıs’tan ve Ana Vatan Türkiye’deki şehirlerimizden Elazığ’a gelen birçok davetli’nin katılımıyla isimleriyla anılan caddede Şehitlerimiz Mürüvvet İLHAN ve çocukları Hakan, Kutsi ve Murat’ın anısına Süleyman SELMANOĞLU Başkanlığı’ndaki Elazığ Belediyesi tarafından yaptırılan bir anıt hizmete açıldı…
Aynı gün İzzetpaşa Camii’nde okutulan mevlit, 24 Aralık 2008 Tarihi’nde Fırat Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenen bir törenle Elazığ Valisi Muammer MUŞMAL’ın ev sahipliğinde KKTC Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf DENKTAŞ’ın da katıldığı, Tuğgeneral Nihat İLHAN Paşa’nın eşi ve çocuklarını bizzat anlattığı bir programla anıldı İLHAN Ailesi…
***
Geçen yıl 24 Aralık 2021 Tarihi’nde Ankara’da Gazi Üniversitesi’nde, üniversitenin Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen KKTC Cumhurbaşkanı Ersin TATAR’ın da katıldığı “Kıbrıs Türklerinin Varlık Mücadelesinde Gazi’nin Kahramanları” adlı Anma Programı’nda Prof Dr Mustafa Necmi İLHAN’ın “Vatan Uğruna 4 Şehit” konulu sunumuyla anılan Şehit İLHANLAR için Elazığ neden sessiz bir anlam veremiyorum?
Kıbrıs, tarihiyle ve geçmişten bugüne verilen mücâdeleler, şehitler ve gazileriyle, Türkiye'nin bir parçasıdır, Kıbrıs dâvâsı millî davadır, Şehit İLHANLAR’la Elazığ için de farklı bir anlam taşır!..
Ve ne yazık ki günümüzde etkinliklerle, Fırat Üniversitesi’nin ve STK’ların organizasyonları ve girişimleriyle düzenlenecek panellerle yeni kuşaklara tanıtılmak yerine, nedense sadece sessiz, sedâsız, şehitlikte düzenlenen kısa mezar ziyâretleriyle anılıyor Şehit İLHANLAR?..