1944 yılında Elazığ’da kurulan ve 2004 yılında özelleştirilen 80 yıllık şarap fabrikası için şimdi kapatma kararı alındı. Fabrika Tekel’in özelleştirilmesi ile “Diago” nun Türkiye alkollü içecekler bölümü “MEY A.Ş.” ne ait “Kayra Şarapçılık Şirketi” ne satılmıştı. 2020 ve 2023 yıllarında yaşanan depremlerde hasar gördüğü gerekçesi ile kapatılması istenen fabrikanın Elazığ’da kalması ve işletmeye devam edilmesi yönünde Elazığ’da büyük bir kamuoyu oluştu.
Her yıl 110 bin hektar alanda yaklaşık 70-80 bin ton sofralık ve şaraplık üzümün yetiştirildiği Elazığ’da bu kapatılma kararı tedirginlik yarattı. (1) Üzüm üretimini geliştirmek ve çiftçiye destek olmak amacı ile kurulan ve bölgenin coğrafi işaretli öküzgözü ile boğazkere gibi üzümlerini işleyen bu fabrikanın Elazığ’ın ekonomik yapısında önemli bir yeri vardı. Her dönemde 3-4 büyük firma dışında butik üretim yapanlarla birlikte toplam 10-15 firmanın üreticiden üzüm aldığı biliniyor. Buna ilave olarak zaman zaman 7 bin tona kadar bir işletme kapasitesine sahip olan şarap fabrikasının Elazığ’da piyasayı düzenlediği açıklanıyor. Şimdi yeni yatırımlarla fabrikanın tekrar işler hale getirilmesi yerine kapatılarak başka bir yere taşınması bir taraftan üzüm üreticisini etkileyecek, diğer yandan ise 30-40 çalışanın işten ayrılmasına neden olacaktır. Üzüm piyasasını düzenleyen bu fabrikanın kapatılması ve en önemlisi her yıl belli bir miktarda üzümün fabrika tarafından alınıyor olması, üzüm üreticilerini etkileyeceğinden onları üzdü.
Yıllardır bu fabrikada üretilen “Buzbağı”, hafif yanıksı, böğürtlen ve mürdüm eriği kokulu, hafif içimli ve burukluğunun yanı sıra kendine özgü baharlı tadı ile ün yapmış bir kırmızı şaraptır. Şimdi bu şarabın üretilmemesi bir yana, gelecekte ne olacağının belirsizliği bile Elazığ’ lıları üzüyor. Bu kapatma kararı ile yıllardır süren şarap hikayemiz de bitecek gibi gözüyor. Oysa, yıllardır Elazığ’daki şarap fabrikasında bölgede yetişen öküzgözü ve boğazkere üzümlerinden üretilen “Buzbağı” şarabı sayısız ödül almış ve dünyada ün kazanmıştı. Türkiye’de aldığı sayısız altın madalya ödülleri dışında, 2008 yılında Birleşik Krallık bronz madalya, yine 2008 yılı İtalyan özel mansiyon ödülü ve 2009 yılı Los Angeles (ABD) bronz madalya ödülü bulunuyor. (2)
Şarap, tarih boyunca insanlık kültürünün ayrılmaz bir parçası olmuştur. Günümüzde dünya şarap tutkunları farklı damak tatları için yeni yerler keşfetmek istiyorlar. Bu nedenle şarap turları düzenliyor. Bu turlar hem şarap imalathanelerini ziyaret etmek hem de farklı ülkelerin kültürlerini tanıma fırsatı sınmaktadır. Bu bağlamda Elazığ, gerek ürettiği özel şarabı ve gerekse bu bölgede yetişen öküzgözü ve boğazkere üzümleri ve en önemlisi tarihi ve kültürü ile büyük bir zenginliğe sahiptir. Gelin yeniden düşünelim ve kararlılıkla bu fabrikayı kapatmak yerine, onu işleterek Elazığ’ı farklı çözüm arayışları yerine bu yönü ile turizme açalım. Özellikle Harput’un UNESCO sürecini öne çıkararak bu şehrin hikayesini dünyaya anlatalım. Bu nedenlerle ekonomimiz için fazla seçeneği olmayan şehrimiz bu tercihi iyi değerlendirmelidir.
Kaynakça:
(1) Enver Demirdaş
(2) Vikipedia