İmalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI) Eylül ayında 44.3’e gerileyerek Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gördü. İstanbul Sanayi Odası ve MÜSİAD’ın yaptığı araştırmalara göre, Eylül ayında sanayideki durum önceki aylara oranla daha da kötüleşti… Eylül’de talepte bildirilen zayıflık nedeniyle yeni siparişlerde yaklaşık son dört buçuk yılın en keskin küçülmesi kaydedildi. Son altı aydır sürekli düşen sanayi endeksleri, 2020 Mayıs ayından bu yana en kötü seviyeye inerken yeni ihracat siparişleri alt endeksi de 50.5’ten 45.3’e geriledi. (1)
Yapılan araştırmalarda, araştırma kapsamındaki 10 sektörün tamamında son üç ayda alınan siparişlerdeki yavaşlamanın Eylül ayında daha da hızlandığını gösteriyor. Araştırılan 10 sektörün tamamında aynı anda 6 yıldan bu yana ilk kez istihdamda düşüş yaşandı. İstihdam kaybının en belirgin olduğu sektörün ise tekstil olduğu ortaya çıktı. Son yıllarda Mısır’a kaçan veya taşınan tekstil yatırımları ülkemizdeki tekstil sektörünün çöküş hikayesini anlatmaya yeter… Keza benzer şekilde, Arçelik, Bangladeş’in Dakka şehrinde yaptığı 78 milyon dolar yatırım ile ürettiği buzdolabı, televizyon, çamaşır makinası, klima ve diğer büyük ev aletleri yapan fabrikasında üretim sürecine başladığını açıkladı. Bu ve buna benzer olaylar sanayi sektöründe yaşanan olumsuz gelişmelerin örnekleridir.
İşverenler bu yılın çok zor olacağını, işlerin 2025’te de daha kötüleşeceğini söylüyorlar. Türkiye İstatistik Kurumu’nun Ağustos ayına ilişkin açıkladığı verilere göre, frene sert basan sanayi üretimi, yıllık yüzde 5.3 azaldı. 2023 Ağustos ayında 8.8 milyon olan geniş tanımlı işsiz sayısının bir yılda 2.2 milyondan fazla arttığı belirtiliyor. Üretimdeki bu daralmanın ardındaki en önemli nedenlerden birinin sanayide borç kamburunun olduğu açıklanıyor. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin Ağustos ayı bültenine göre, son 12 ayda takipteki kredi riskinin en hızlı arttığı sektör imalat sanayi oldu.
Bu olumsuzlukların ileriki aylarda artması bekleniyor. Bu arada, Uluslararası Yatırımcılar Derneği, Türkiye’ye Ağustos’ta 497 milyon dolarlık uluslararası doğrudan yatırım geldiğini açıkladı. Güncel veriler son beş ayın en düşük doğrudan yatırımı olduğunu gösteriyor. Resmi verilere göre, yılın 8 ayında Türkiye’ye gelen toplam uluslararası doğrudan yatırım miktarı 6.41 milyar dolar olarak kaydedildi. 2023’ün aynı dönemine kıyasla yüzde 2’lik düşüş gösterdi.
Bir taraftan içeriden ve dışarıdan yatırım talepleri azalırken diğer yandan üretimdeki düşüş tehlikesi sanayi sektöründe işlerin zorlaşacağını gösteriyor.
Kaynakça:
(1) haber7.com