Elazığ’ın ve bizlerin ilk göz ağrısı TURAN Gazetesi...
Dile kolay tam 95 yıl, tüm imkânsızlık ve zorluklara rağmen yayın hayatını sürdürmek erişilmesi zor bir başarı hikâyesidir...
Cumhuriyetin kurulmasından hemen sonra 4 bin nüfuslu bir şehirde matbaa kurup Gazete çıkartmak her yiğidin harcı değildir...
1926 yılında Elazığ’da Merhum Baba İhsan TURAN Tarafından Matbaanın ilk kuruluşu, 1 Mayıs 1930 tarihinde TURAN Gazetesi’nin ilk çıkış tarihi her ne kadar Cumhuriyetin Kuruluşuyla harf devrimi yapılsa da TURAN Gazetesi’nin arşivlerine baktığımızda eski Türkçe ve Osmanlıca kelime ve lehçelerini, telaffuzlarını sıkça görebiliriz. 1930’lu yıllarda zamanın kıt teknolojisine rağmen Gazete çıkartmak takdire şayan bir başarıdır bu vesile ile Merhum Baba İhsan TURAN'ı bir kez daha rahmet ve saygıyla anıyorum...
Yıllarca tek tek hurufat harfleri kumpasla dizip gazete basılırdı yazılar dizilirken, matbaacılık teriminde majiskül ve miniskül harflerin yerinde ve eksiksiz kullanımının çok dikkatlice kullanıldığı dikkatlerimizden kaçmamıştı...
Benim TURAN Gazetesiyle tanışmam 1973 yılında başladı. Çocuk yaşta çırak olarak işe başladığım ve 12 yıl aralıksız çalıştığım yıllarda TURAN Gazetesi, gerek makina parkuruyla gerekse yazar ve matbaa personeli kadrosuyla çok açık ara öndeydi. Artık elle tek tek harflerle değil, Intertype dediğimiz dizgi makinasında kurşun kalıp şeklinde yazılıp sadece ana başlıklar elle yazılırdı. 50 X 70 motorlu elle sallama pedalda değil, 56 X 77 kazanlı Heidelberg makinada basılırdı. Merhum Baba İhsan TURAN'I görme ve tanıma fırsatım oldu. Fakat baba İhsan TURAN bayrağı oğulları ebediyete göç eden 4 kardeşe devrettiği için hiçbir şeye müdahil olmazdı. 4 kardeşin kendi arasında mükemmel bir görev bölümü vardı, kardeşlerden Kemal TURAN Gazete’nin Yazı İşleri Müdürlüğü görevini üstlendiği gibi Matbaacılık konusundaki bilgi birikimi müthişti. Elazığ’da birçok matbaacının ve gazetecinin TURAN Gazetesi’nin mutfağında yetiştiğini çok net söyleyebiliriz.
TURAN Gazetesinin basım yeri Gazi Caddesi’ndeydi. Gazetenin günlük nüshası Gölcük Sineması’nın camına asılır ve tüm Elazığ halkı Elazığ ve Elazığspor ile alakalı haberleri, gelişmeleri camdan gazeteyi okuyarak takip ederdi. Bir bakımdan Elazığ’ın gözü kulağı olmuştu TURAN Gazetesi...
TURAN Gazete ve matbaası sadece gazete çıkartmıyordu aslında, gazetenin yanında matbaa da üretimde vardı birçok kurum ve firmaların matbaa evraklarının yanı sıra yerel yönetimlerin seçiminde il seçim kurulunun verdiği yetki ile oy pusulalarını basardık. Bu süreçte matbaaya giriş çıkışlar yasaklanır ve kapılar kilitlenirdi özellikle yılbaşı milli piyango çekilişlerinde milli piyango tam listeleri basılırdı...
TURAN Gazetesi merhum Kemal TURAN önderliğinde tarafsız, ilkeli, mert, cesur ve objektif yayın hayatından asla ve asla taviz vermezdi.
TURAN Gazetesi uzun yıllar Elazığ’ın siyasetine yön verdiği gibi gerek bürokratlara gerek siyasilere yol göstermekte öncülük etmiştir ve attığı manşetlerle kamuoyu oluşturup birçok yetkiliyi veya siyasetçiyi Elazığ’a hizmet adına teşvik etmiştir ve kazanan Hep Elazığ olmuştur ve bu sebepten dolayıdır ki TURAN Gazetesi TURAN ailesinin değil tüm Elazığ’ın Gazetesi olmuştur...
TURAN Gazetesi devlet büyüklerinin Elazığ’a geldiklerinde Elazığ’ın en önemli sorunlarını 6 sütün 72 punto başlıklarla manşet atarak sayfasına taşır gelen yetkili kim ise o gazeteyi götürür önüne koyup mecburi okumasını sağlardı. Bunu defaten Merhum Kemal TURAN’ın veya Merhum Celal TURAN’ın yaptığına bizzat şahit olmuşumdur. Merhum Celal TURAN, TRT'nin Elazığ’da ilk yayına başladığı tarihten itibaren 1983 yılında vefatına kadar Elazığ TRT muhabirliği görevini üstlendiğini de buradan belirtmek isterim...
2’nci kuşağın başarıyla yayın hayatını sürdürdüğü TURAN Gazetesi, Elazığ’da bu süreçte ekol ve efsane olmuştur. Kimler yazmadı ki TURAN Gazetesi’nde Kemal TURAN önderliğinde, Çetin Kurtoğlu ve Nevzat Sönmez, Şükrü Kacar, Şeref Tan, Bedrettin Keleştimur, Ali Topal, H. Vehbi Coşkun, Coşkun Kamaç, İsmail Baysal, Fikret Türkbay, Recep Bağcı, Murat Kuşçubaşı- Erhan Dabak bunlar ilk aklıma gelenler ve mutlaka unuttuklarımda vardır. Bu değerlerimizden birçoğu ebediyete göç etmişlerdir hepsine Yüce Allahtan rahmet diliyorum...
TURAN Gazetesi için basın okulu desek, Abartmış olmayız ve Gazetenin gerek Elazığ'a yapmış olduğu hizmetler ile halen günümüzde basın camiasında devam eden usta yazarlar Basın mensubu arkadaşlar üzerindeki emeği ve katkıları asla inkar edilemez, küçümsenemez…
Bir kez daha Başta TURAN Gazetesi’nin kurucusu Merhum Baba İhsan TURAN olmak üzere ebediyete göç eden İsmet, Kemal, Turan ve Celal TURAN'ı bir kez daha rahmet ve saygıyla anıyorum. Yolun açık olsun ilk göz ağrımız TURAN Gazetesi...
