Mayıs 1930 tarihinde Merhum Ali İhsan TURAN tarafından kurulan Elazığ’ın Cumhuriyet Dönemi’ndeki en eski gazetesi, ülkemizde yayın hayatına devam eden yerel gazeteler içinde en eski beş gazeteden biri olan Gazeteniz bugün kuruluş yıl dönümünü kutluyor…
1927 TURAN MATBAASI VE “SİYASİ, İÇTİMAİ, HALK GAZETESİ”
İmtiyaz sahibi Ali İhsan, Mesul Müdürü Zeki Ziya’dır. Serlevhasındaki “Siyasi, İçtimai, Halk Gazetesi” yazısıyla haftada iki defa yayınlanmaya başlamıştır.
Vilayet matbaasında çalışan daha sonra ise 1927 yılında kurmuş olduğu matbaada faaliyetlerini sürdüren Ali İhsan TURAN tarafından kurulan TURAN Gazetesi günümüze kadar yayın hayatını devam ettiren ender gazetelerden biridir. Bu bakımdan Türkiye’de en uzun süredir yayın hayatını sürdüren birkaç gazeteden biridir.
TURAN Gazetesi’nin sütunlarında makale, fıkra, deneme, şiir, hikâye, tefrika roman gibi birçok edebi sanat yer almıştır. Gazetede imzası bulunan bir çok isim vardır. Ali İhsan TURAN, Ahmet Şükrü SUNGUROĞLU, Eyüp ŞEDELE, Ömer Naimi ERDEM, Nurettin ARDIÇOĞLU, N. SUGÖZÜLÜ, Bahattin ÖGEL, Hulusi YETİŞKİN, Ali Rıza ALP, Ahmet KABAKLI, Mehmet AYTUĞ, Fikret MEMİŞOĞLU, Şemşi BELLİ, Mevlüt BİNGÖL, Ishak SUNGUROĞLU, Bedri AVCI, Bedri ÇARŞANCAKLI, Elmas YILDIRIM, Mehmet Mevlüt ÖZAYDIN, Ömer SANAÇ, Fethi ÜLKÜ, Muhsin PARLAR, Naci TOLAY, Kemal TURAN, Hadi KOÇDEMİR, İsmet TURAN, Yaşar BÜYÜKAĞAOĞLU, Mehmet OZAN, Mehmet BİCO, Haydar DUMAN gibi isimler gözümüze ilk çarpanlardır.
TURAN Gazetesi uzun yıllar Elazığ’ın tek yayın yapan gazetesi olarak yayım hayatını devam ettirmiş ve daha sonra kurulan birçok gazeteye örnek olmuştur. Kendisinden sonra kurulan gazetelerde görev yapan, yazı yazan birçok gazetecinin de yetişmesinde bir nevi okul görevi görmüştür.*(1)
İŞTE 1954’TEN BUGÜNE DEĞİŞMEYEN GENEL YAYIN POLİTİKASI
Gazeteniz TURAN’ın 1 Mayıs 1954 Tarihli nüshasında “GAZETEMİZ 24 Yaşında” Başlığıyla yayınlanan kısa bir not, TURAN’ın 1954’ten bugüne değişmeyen Genel Yayın Politikası’nı ortaya koyuyor.
Not aynen şöyle;
“Sene 1930 1 Mayıs günü Turan Gazetesi’nin İlk Sayısı çıkıyor. Bu gün tam 24 senedir kendi çapında aralıksız neşriyatına devam eden Turan Gazetesi, okurlarına ileri seneler için şimdiden neşriyatını ve hacmini genişleteceğini vadeder. Ayrıca gördüğü rağbetten dolayı da teşekkürü vicdani bir borç bilir.
Uzun neşriyatı müddetince tarafsızlığını kaybetmeyen ve hiç kimsenin menfaatine alet olmayan, benim senin şahsiyet ile oynamayan ve sadece memleket ihtiyaçlarını belirten, tenkitlerde bulunan Gazetemizin ileride aynı evsaflı daha büyük bir gazete olacağına inanıyoruz ve çalışıyoruz.
Gazetemiz 25 yaşına girerken, okuyucularımızın bahar bayramını da kutlarız.”
VE 1963’TEN 1930’A BAKIŞLA BİR HATIRA…
Turan Gazetesi’nin tekâmülü sebebiyle…
“BİR HATIRA“ … / 6 Şubat 1963
“Otuzüç yıl önce ılık bir Mayıs günü idi…
Günlerden beri hazırlıkları yapılan gazete (TURAN) işte o gün çıkacaktı.
Bu satırları yazarken bile o günkü, Otuzüç yıl önceki ılık Mayıs gününün zevkli heyecanını aynen yaşadığımı hissediyorum…
Ne heyecanlı ve ne hareketli gündü, O gün…
Ve hiç unutmam Gazete, okuyucular ve meraklılar tarafından kapışılmıştı o gün…
Hatıramda aldanmıyorsam, TURAN’ın o günkü (ilk) nüshasında; o gün oynanan bir futbol maçının safahatını anlatan benim de bir yazım çıkmıştı..
“TURAN”, bu suretle kendi çapında memleket kültürüne olduğu gibi, spora da sütunlarında yer ayırmıştı.
O günden bu yana Otuz üç yıl, bir çeyrek asırdan fazla zaman geçti.
Bunca günlük neşir ömrünü çeşitli yönlerde başarı ile geçiren TURAN’ı bu kere de daha çok ihtiyaca, daha geniş bir şekilde cevap verebilen ve tamamen memleket hizmeti uğruna büyük bir fedakârlıkla, gelişmiş olduğunu iftiharla görmekteyiz.
Bu başarı dolayısıyla, gazetenin (TURAN’ın) daha çok Otuz üç yıllar yaşayacağına inancımın kuvvetlendiğini bilhassa ve memnuniyetle belirtirken, bugüne kadar olan sebat ve fedakârlığını takdirle gördüğümüz gazete sahibi arkadaşımız İhsan TURAN’ı ve aynı yolda yürüyen çocuklarını en candan hislerle tebrik eder başarılar dilerim.”
ZEKİ COŞKUN / 6 ŞUBAT 1963
VE GÜNÜMÜZDE 93 YAŞINDA TURAN…
TURAN Gazetesi İmtiyaz Sahibi Murat TURAN, gazeteciliğin zor bir meslek olduğunu, Anadolu’da yayın yapan yerel gazetelerin bu zorluğu daha büyük boyutlarda yaşadığını belirterek, “Biz tüm zorluklara rağmen 92 yıllık bir süreci geride bıraktık. Bu süreç Elazığlıların bize verdiği destekle geçildi. Biz de bu desteğin karşılığını verebilmenin çabasında olduk. TURAN Gazetesi ilin sorunlarına çözüm getirmenin çabası içinde, bünyesinde çalışan çok değerli gazetecileri de ülkemize kazandırmanın gururunu yaşadı. Bunlar arasında Ahmet KABAKLI, Cemil MERİÇ, Servet KABAKLI gibi isimleri sayabiliriz.” Dedi.
MURAT TURAN: “TURAN GAZETESİ BİR BASIN OKULUDUR”
Murat TURAN açıklamasında şu ifâdelere yer verdi; “93. Yılımıza ulaşmamızın gururunu ve mutluluğunu yaşıyoruz. Bu bizim için büyük bir onur. Cumhuriyet tarihinin, en eski 4. Gazetesi olan TURAN Gazetesi 93 yaşındadır. TURAN Gazetesi Elazığ’ın yaşayan tarihi’dir. Bugüne kadar Ülke bazında çok önemli şairlere, yazarlara köşelerini açmıştır. Elazığ şehrinin kalkınmasında önemli görevler üstlenmiştir. Bu vesileyle, bugüne kadar TURAN Gazetesi’ne emek veren köşe yazarlarına, muhabirlerine, dağıtıcısına, baskıcısına ve TURAN Ailesi’nden ebediyete intikal etmiş bütün aile fertlerine Allah’tan rahmet diliyorum. Bundan sonraki süreçte TURAN Gazetesi Elazığ’ın sorunlarına önem gösterecek, parmak basacaktır. Sorunların çözüm noktası olacaktır. Genel Yayın Yönetmenimiz ile yazarlarımız, muhabirlerimiz ile sorunları çözme uğraşı içinde olacağız. Ne mutlu ki bize böyle bir meşaleyi gelecek nesillere taşımak ile yükümlüyüz. Biz bundan sonra ki kuşaklara, bu bayrağı layıkıyla teslim edeceğiz.”
“AYNI DEĞERLERE BAĞLI KALARAK SORUNLARA ÇÖZÜM ÇABASINDA OLACAĞIZ”
“TURAN Gazetesi olarak yayınlandığımız ilk günden bu yana basın ilke ve ahlakına bağlı kalarak yayıncılık yaptık. Bundan sonraki süreçte de aynı değerlere bağlı kalarak ilimizin ve insanlarımızın sorunlarına sahip çıkarak bunların gündeme taşınması ve çözüm bulması çabasında olacağımızın bilinmesini istiyoruz. Elazığlıların desteğine layık olabilme adına, dün elle dizilen, daha sonra entertiple çıkardığımız gazetemiz gelişen teknolojiyi bünyesine kazandırarak bugün okuyucusunun eline birinci sınıf ofset sistem baskı ile ulaşmaktadır. Gelişen teknolojiyi bundan sonraki süreç içinde de bünyemize kazandırmaya ve TURAN Gazetesi’nin asırlık bir çınar olmasını sağlamaya gayret göstereceğiz. Gazetemizin Kurucusu Merhum İhsan TURAN, oğulları merhum İsmet, Kemal, Turan ve Celal TURAN ile gazetemize emek vermiş, hizmet etmiş tüm ebediyete intikal edenlere Allah’tan rahmet, halen bu gazetenin varlığını sürdüren çalışanlarına da sağlık ve başarılı çalışmalar diliyorum.”
EŞREF TURAN: ‘’BU MEŞALE HİÇ SÖNMEYECEK!’’
TURAN Ailesi’nin 3. Kuşak Temsilcileri’nden Eşref TURAN ise 93. Yıl Dönümü dolayısıyla yaptığı açıklamada; “Gazetemiz, rahmetli İhsan TURAN tarafından kurulup bugünlere dek gelmiş bir gazetedir. En başta dedem İhsan TURAN olmak üzere; amcalarım İsmet TURAN, Kemal TURAN, Celal TURAN, babam Turan TURAN’ı rahmetle anıyoruz. Geçmişten bugüne kadar emeği olan ve aramızdan bulunmayan tüm çalışanlarımızı rahmetle anıyorum. TURAN Gazetesi, kuruluşundan bugüne dek Elazığ’ın birçok sorununa değinmiş ve birçok sorununu çözmüş bugünde aynı şekilde yayın hayatını sürdürmektedir. Ve bu dededen toruna geçen, varlığı elzem olan gazetemiz daha nice yıllar yayın hayatında kalacaktır, bu varlığın devamlılığı şüphesizdir. Şuanda köşe yazarları ve muhabirleri ile emekçileri ile gündem oluşturmaya devam etmektedir. Bundan sonra da bu böyle devam edecektir.’’ Diye konuştu.
*(1) Atatürk Araştırma Merkezi / Tarihten Günümüze Elazığ- Cilt II – Elazığ Basın Tarihi (1883-1960) Doç. Dr. Yavuz HAYKIR