Kıymetli TURAN Gazetesi okuyucuları, ilimizde kurulması düşünülen Rüzgar Enerjisi Santrali (RES) ile ilgili 13 Ocak 2023’de yapılması düşünülen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu için gerekli ve önemli olan Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılımı Toplantısının şu ana kadar ilgili şirket ve kurumlar tarafından hiçbir duyuru yapılmadan neden düzenlenmediğini kaleme almak istedim.
Daha önce çeşitli mecralardan belirttiğim üzere; Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Nisan 2015 tarihinde yapılan ön lisans başvuruları ile ilgili yarışmada Elazığ’da 40 MW’lık kapasite 0,63 Dolar cent/kWh ile Buca Rüzgar Güneş Yenilenebilir Enerji ve Elektrik Üretim A.Ş. isimli şirkete RES kurulum ihalesi vermişti ve Elazığ’da 2017 yılında 40 MW’lık bir RES kurulacaktı. Hemen hemen tüm süreçlerin tamamlandığı ancak kurulamayan Maden bölgesindeki RES için şirket veya Bakanlık yetkilileri hiçbir açıklama yapmamıştı. 2022 yılında Maden bölgesinde RES kurulması için yine ihaleye çıkıldı ve bu kez 65,1 kuruş/kWh ile Kalyon Enerji Yatırımları A.Ş’nin kazandığı 40 MW’lık bir RES kurulmasına karar verildi.
Kalyon Enerjinin, YEKA RES-3 yarışması kapsamında kurulum hakkı kazandığı ve Elazığ’daki 40 MW kurulu gücündeki RES için çalışmalara başladığını daha önce belirtmiştim. Şirket santral için 877 milyon TL yatırım yapacak ve kurulacak olan santral Elazığ’ın Maden ilçesine bağlı Akboğa, Hanevleri, Çayırköy ve Dutpınar köyleri sınırları içinde yer alacak. 13 adet rüzgar türbininden oluşacak “R3-Elazığ-1 RES”, yaklaşık 2000 hektarlık alanda kurulacak. Santralin yılda yaklaşık 157 milyon 700 kWh elektrik üretmesi beklenmektedir. İşletme ömrü 49 yıl olarak öngörülen santralde üretilen elektrik ulusal şebekeye aktarılacak.
Haber başlığımıza konu olan durum, 2022 yılının son günlerinde Elazığ Maden İlçesi’nde 13 adet türbin projesi için ÇED sürecine çıkıldığının duyurusudur. Kalyon Enerji Yatırımları Anonim Şirketi tarafından Elazığ Maden ilçe sınırlarında yapılacak türbin için halkın bilgilendirilmesi ve sürece katılım toplantısı düzenlenecekti. ÇED yönetmeliğinin 9. maddesi gereğince toplantı, 13 Ocak 2023 tarihinde Maden İlçesi Hanevleri Köy Kahvehanesinde saat 10.30’da gerçekleştirilecekti, ancak hiçbir duyuru yapılmadan “Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılımı Toplantısı” düzenlenmedi.
11 Ağustos 1983 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 2872 sayılı Çevre Kanunun 10. maddesi uyarınca; “Gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler bir “Çevresel Etki Değerlendirme Raporu” hazırlarlar denilmiştir. ÇED, belirli bir proje veya gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir süreçtir. Bu süreç, kendi başına bir karar verme süreci değildir; karar verme süreci ile birlikte gelişen ve onu destekleyen bir süreçtir.
Halkın katılımı toplantısı ise, ÇED raporunun kapsam ve özel formatının belirlenmesinden önce halkı proje hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere yapılan toplantıdır. Toplantının yeri, tarihi ve saati en az 10 gün öncesinden, yerel ve ulusal yayım yapan gazetelerde ilan edilir. Toplantı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürünün veya görevlendireceği bir yetkilinin başkanlığında yapılır. Toplantı tutanağı, bir sureti Valilikte kalmak üzere Bakanlığa gönderilir. Komisyon üyeleri kendilerine iletilen tarihe göre halkın katılımı toplantısına katılabilirler. Halkın katılımı toplantısı çalışmaları ile ilgili sekretarya hizmeti, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yürütülür. Bakanlık halktan gelen görüşler doğrultusunda, rapor içeriğinde gerekli eksikliklerin tamamlanmasını, ek çalışmalar yapılmasını ya da komisyonun yeniden toplanmasını isteyebilir. Nihai ÇED Raporu ve eklerinin proje sahibi taahhüdü altında olduğunu belirten taahhüt yazısı ve noter onaylı imza sirküleri beş (5) iş günü içerisinde Bakanlığa sunulur. Kamu kurum/kuruluşlarından imza sirküleri istenmez. “ÇED Olumlu”, “ÇED Gerekli Değildir” ve “ÇED Kapsam Dışı” yazısı alınmadan hiçbir projeye başlanamaz, yatırım yapılamaz, teşvik, onay, izin yapı ve kullanım ruhsatı verilemez. İlgili kararları almadan faaliyete başlayan kuruluşlara, 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca idari yaptırımlar uygulanır.
Yukarıda bahsettiğim sebeplerden dolayı, ÇED Halkı Bilgilendirme Toplantısı çok önemlidir. İşin ilginç tarafı; muhataplar olan Kalyon Enerji Yatırımları Anonim Şirketi, Elazığ Valiliği ve Elazığ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün bu konu ile ilgili hiçbir açıklama yapmamasıdır. 877 milyon TL değerindeki bir yatırımın en azından bu kurumlarımızın duyuru sayfalarından verilmesinin zor olmaması gerektiğini düşünmekteyim.
Umarım ilimizde bir türlü kurulamayan bu santralin 2015’de kurulumuna karar verilen santral ile hikâyesi aynı olmaz.
Esen kalınız…